Δεν είναι λίγες οι στιγμές που αναρωτιέται κανείς «Σε ποιους απευθύνεται ο ψυχολόγος και για ποιον λόγο να τον επισκεφθώ» ; Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν συνδέσει τη συγκεκριμένη ειδικότητα με εκδηλώσεις βαριάς ψυχοπαθολογίας και με τον στιγματισμό που συνοδεύει το άτομο, το οποίο επισκέπτεται έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Ωστόσο, δεν σημαίνει, σε καμία περίπτωση, ότι εκείνος που πηγαίνει σε ψυχολόγο μπορεί να χαρακτηριστεί ως «τρελός» και να σχολιαστεί αρνητικά, εφόσον πρόκειται περισσότερο για ένα άτομο δυνατό και με πραγματική θέληση για αλλαγή, παρά για έναν αδύναμο άνθρωπο που έχει παραιτηθεί από την προσπάθεια. Έτσι, λοιπόν, δεν είναι απαραίτητη η διάγνωση σοβαρών ψυχικών παθήσεων για την επίσκεψη σε ψυχολόγο. Αντιθέτως, μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματική λύση για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, για κάθε μεμονωμένο άτομο και για ένα ευρύ ηλικιακό φάσμα.
Ο ψυχολόγος μπορεί να προβεί στην αποφόρτιση του ατόμου από τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνει (θυμός, ενοχή, ντροπή, λύπη) και στην παροχή του κατάλληλου θεραπευτικού πλαισίου, ώστε να «αναδομήσει» την καθημερινότητά του, καθιστώντας την περισσότερο λειτουργική. Βοηθά τον θεραπευόμενο να αποδεχτεί αυτού του είδους τα συναισθήματα, να τα θεωρήσει ένα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής και να τα διαχειριστεί με έναν τρόπο που εστιάζει στα οφέλη τους εν γένει και όχι στην πρόκληση βλάβης σε ενδοατομικό και διαπροσωπικό επίπεδο. Συνεπώς, όλα τα συναισθήματα έχουν έναν λόγο ύπαρξης στη ζωή μας και ο ρόλος του ψυχολόγου είναι να βοηθήσει το άτομο να νοηματοδοτήσει αυτή την ύπαρξη και να επιτύχει την απαραίτητη ισορροπία.
Επιπρόσθετα, πέραν των ψυχολογικών προβλημάτων, δύναται κανείς να επισκεφθεί έναν ψυχολόγο, προκειμένου να εξελίξει την προσωπικότητά του, να αποκτήσει αυτογνωσία και να στοχεύσει στην επιθυμητή αυτοβελτίωση. Μέσα από τη συνδιαλλαγή με τον ειδικό, το άτομο μαθαίνει να «διαβάζει» τον εαυτό του, να «κοιτάζει» μέσα του και να ανευρίσκει τα δυνατά του σημεία, τις κλίσεις και τις ικανότητές του, τις οποίες και να αξιοποιεί, ώστε να ζει τη ζωή που επιθυμεί. Φυσικά, πέρα από τα προσόντα του, αντιλαμβάνεται, επίσης, τις δυσλειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές του, οι οποίες διατηρούν το πρόβλημα. Επιπλέον, ο θεραπευτής αντιμετωπίζει το κάθε άτομο ως ξεχωριστή οντότητα, σέβεται την ιδεολογία και την προσωπικότητά του και δεν ασκεί κριτική. Βρίσκεται εκεί για να ακούει και να βοηθά.
Θα έλεγε κανείς πως όλα τα παραπάνω θα μπορούσε να τα προσφέρει και ένας καλός φίλος, ένα αγαπημένο οικογενειακό πρόσωπο ή κάποιο προσφιλές και έμπιστο άτομο. Για ποιον λόγο να μην αρκεστεί κάποιος σε αυτό και να αναζητήσει ψυχολόγο; Βεβαίως, η ύπαρξη ενός (ή και περισσότερων) σημαντικού προσώπου στη ζωή μας είναι ιδιαίτερα ανακουφιστική. Όμως, αντιμετωπίζει την πραγματικότητα μέσα από μία υποκειμενική σκοπιά, αφού συνδέεται συναισθηματικά μαζί μας. Επίσης, μπορεί να είναι ένας εξαίρετος ακροατής, με ειλικρινή διάθεση να βοηθήσει, παρ’όλα αυτά δεν είναι άρτια εκπαιδευμένος στον τομέα της παροχής ψυχολογικής υποστήριξης και της ψυχοθεραπείας. Από την άλλη πλευρά, ο ψυχολόγος είναι ένα ουδέτερο πρόσωπο, ένας εξωτερικός παρατηρητής, με αντικειμενική άποψη, ο οποίος μπορεί να βοηθήσει το άτομο να βρει το ίδιο τη λύση στο πρόβλημά του μέσω των κατάλληλων τεχνικών και της «οικοδόμησης» της πολύτιμης θεραπευτικής σχέσης μεταξύ θεραπευτή- θεραπευόμενου.
Ακόμη, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι το επάγγελμα του ψυχολόγου διέπεται από τον κώδικα δεοντολογίας που αφορά την τήρηση του ιατρικού απορρήτου και της εχεμύθειας. Έτσι, ο θεραπευτής, μέσα από τη διαρκή εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτισή του, αποτελεί το πλέον κατάλληλο άτομο που θα υποστηρίξει τον άμεσα ενδιαφερόμενο. Σε αυτό το σημείο είναι αδήριτη ανάγκη να τονιστεί ότι ο ψυχολόγος δεν παρέχει έτοιμες λύσεις. Αντίθετα, παροτρύνει και δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές στον θεραπευόμενο, ώστε να ανακαλύψει ο ίδιος τη λύση στο πρόβλημά του. Με αυτόν τον τρόπο, αναπτύσσει τις ικανότητές του στην επίλυση προβλημάτων και συμβάλλει στη δημιουργία μίας σταθερής βάσης και σιγουριάς για το άτομο, η οποία θα ξεκινά από μέσα του. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η ίδια η σχέση μεταξύ ψυχολόγου- πελάτη είναι θεραπευτική και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από βιβλία, άρθρα ή οποιοδήποτε άλλο άψυχο υλικό. Ο άνθρωπος είναι «ζῷον πολιτικόν», σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, και η ανθρώπινη επαφή μπορεί να κάνει θαύματα !
